Podróże w kocim towarzystwie

Spis treści:

1. Kocie predyspozycje
2. Planowanie podróży
3. Transport lotniczy kota
4. Kot w nowym miejscu
5. Podsumowanie

Nikogo nie dziwi już to, że na wakacje lub w podróż coraz więcej osób zabiera ze sobą psy. Natomiast podróżowanie z kotem wciąż wzbudza wiele kontrowersji. Część kociarzy z zazdrością patrzy na zdjęcia z podróży, na których całkiem spokojny, wręcz „wyluzowany” kot z chęcią oddaje się terytorialnym podbojom u boku swojego opiekuna. Niestety w wielu przypadkach ciężko przyzwyczaić swojego futrzastego ulubieńca do chodzenia na smyczy, co dopiero przekonać go do dłuższych wycieczek. Jak twierdzi Annie Bruce w swojej książce pt. Kot Doskonały, „większość kotów, gdyby tylko miała taki wybór, wolałaby pozostać w domu”.

Kocie predyspozycje

Dla kota domowego jego terytorium i znajdujące się w nim przedmioty, ludzie i inne zwierzęta (członkowie grupy) mają określony profil zapachowy. Każda zmiana i nowy, inny zapach zaburza harmonię i może być przyczyną stresu. Dlatego też, dla przeciętnego domowego „kanapowca”, całkowita zmiana terytorium, nawet tymczasowa, może być przytłaczająca i ciężka do zaakceptowania. Kotu, który nie jest od małego przyzwyczajany do podróżowania, nie wytłumaczy się, że to tylko na chwilę, nie ma powodów do nerwów i może się zrelaksować. Nie można zapominać, że koty mają swoje indywidualne charaktery i niektóre radzą sobie ze zmianami lepiej od innych. Pewne zachowania kształtują się na etapie wczesnej socjalizacji, mają na to wpływ również czynniki genetyczne. Okres wczesnej socjalizacji zwykle trwa do około 9 tygodnia życia, a w pewnych przypadkach rozciąga się nawet do 14 tygodnia. Trudno mówić o przyzwyczajaniu kota do podróżowania na tak wczesnym etapie jego życia, kiedy dopiero skupia się na rozwoju, zwykle przebywając w towarzystwie swojej matki i rodzeństwa. Jednak im bogatsza i bardziej urozmaicona będzie socjalizacja w tym okresie i zaraz po nim, podczas stadium młodzieńczego, tym większa jest szansa na to, że kot w przyszłości znacznie lepiej będzie odnajdywał się w rozmaitych, w tym niespodziewanych dla niego, sytuacjach.

O tym, czy pupil nadaje się do wyjazdu, świadczy przede wszystkim to, jak radzi sobie ze zmianami. Należy pamiętać o typowym dla kotów, bardzo indywidualnym podejściu do tych kwestii. Są koty bardzo ciekawskie, dla których każda nowość jest czymś intrygującym, zaś one same dążą do tego, aby jak najbliżej się z nią zapoznać. Są też takie, dla których nowość jest źródłem strachu i silnego stresu, a one same najchętniej wycofałyby się w najdalszy kąt i ostatnie, do czego będą dążyć, to zostanie uczestnikami tych niewątpliwie ekscytujących wydarzeń. Wstępnej oceny powinien dokonać opiekun, bazując na dotychczasowych obserwacjach swojego czworonożnego pupila, a w razie wątpliwości skonsultować się z behawiorystą. Warto również wykonać podstawowe badania weterynaryjne w celu wykluczenia ewentualnych problemów zdrowotnych, które mogłyby się ujawnić w trakcie podróży. Dostęp do odpowiedniej dla zwierząt opieki zdrowotnej może być utrudniony podczas podróży, szczególnie „w terenie”, a to mogłoby zaważyć nawet na życiu podopiecznego.

Planowanie podróży

Podróżowanie ze zwierzakiem poza granice kraju bardzo często, niestety, uniemożliwia tak zwane spontaniczne wypady. Jeśli ktoś decyduje się na wyjazd z pupilem, w zależności od kraju docelowego, jest zwykle zmuszony zaplanować podróż nawet z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem. W Polsce nie ma obowiązku wszczepiania kotom mikrochipa, ale jest on wymagany w podróży za granicę. W takim wypadku trzeba też wyrobić kotu paszport. Należy pamiętać, że na jeden numer mikrochipa może być aktywny tylko jeden paszport. Dodatkowo, obowiązkowe dla wszystkich zwierząt, którym wystawiany jest paszport, jest szczepienie przeciwko wściekliźnie. Zyskuje ono ważność po 21 dniach od jego wykonania i dopiero po tym terminie możliwe jest legalne przekroczenie ze zwierzakiem granicy. Niektóre państwa członkowskie Unii Europejskiej mogą udzielić wyjątkowego zezwolenia na przemieszczenie się przed upłynięciem 21 dniowej kwarantanny. Warunkiem uzyskania takiego zezwolenia jest złożenie odpowiedniego oświadczenia przez opiekuna. Niektóre państwa członkowskie Unii Europejskiej stawiają dodatkowe wymagania, które muszą zostać spełnione podczas przekraczania granicy ze zwierzętami. Wjazd z pupilem na teren krajów niebędących członkami Unii Europejskiej regulowany jest odrębnymi przepisami, więc konieczne jest sprawdzenie wymogów stawianych przez konkretny kraj docelowy. Obowiązki opiekuna w przypadku podróży ze zwierzętami towarzyszącymi są wyszczególnione na stronie Głównego Inspektoratu Weterynaryjnego. Są tam wszystkie potrzebne informacje niezbędne w trakcie podróży w granicach Unii Europejskiej, z Polski do państw trzecich i z powrotem (wówczas trzeba zastosować się do zaleceń mówiących o wwiezieniu zwierzęcia z kraju trzeciego na teren Unii Europejskiej). Należy zadbać o to, aby kot posiadał wszystkie niezbędne szczepienia oraz upewnić się, czy hotel lub inne miejsce, w którym opiekun planuje się zatrzymać, akceptuje zwierzęta. Niektóre kraje, jak Australia, Nowa Zelandia, Wyspy Brytyjskie i USA (zależnie od stanu), wymagają przez zwierzę odbycia kwarantanny. Na przykład na Hawajach prawo wymaga, aby psy i koty, które nie spełniają wszystkich określonych wymagań programu „5 dni lub mniej”, zostały poddane kwarantannie aż do 120 dni od przybycia.

Konsekwencje niezastosowania się do wytycznych odnoszących się do transportu zwierząt mogą być bardzo poważne. W najlepszym wypadku podróżujących czeka zawrócenie na granicy. Zwierzę może zostać poddane kwarantannie aż do momentu, w którym opiekun spełni wymogi odpowiednich przepisów. W tej sytuacji będzie też zobowiązany ponieść wszystkie koszta. Gdy jednak niemożliwe okaże się odesłanie zwierzęcia lub kwarantanna z różnych przyczyn będzie niewykonalna, zwierzę może zostać poddane eutanazji.

Transport lotniczy kota

Podczas podróży samolotem konieczny jest dobrze zabezpieczony transporter, który nie otworzy się sam w razie jakichkolwiek turbulencji, oraz książeczka zdrowia i osobny bilet dla futrzastego pasażera. Warto skontaktować się z linią lotniczą, z której usług będzie się korzystać, aby upewnić się, co będzie niezbędne, aby bez przeszkód wsiąść ze swoim kotem na podkład samolotu. Nie ma ogólnych przepisów na ten temat, ale istnieją regulacje wprowadzone przez organizacje międzynarodowe, na przykład Międzynarodowe Stowarzyszenie Przewoźników Lotniczych (IATA). Odrębne przepisy wprowadziła również Unia Europejska. Wszystkie regulacje dotyczące lotniczego transportu zwierząt w poszczególnych państwach członkowskich Unii Europejskiej można sprawdzić na stronie Dyrekcji Generalna do spraw Zdrowia i Konsumentów.

„Pakowanie” zwierząt w luku bagażowym, w którym jest mniejsza dostępność tlenu oraz zachodzi niebezpieczeństwo bycia przygniecionym przez bagaże, niesie ze sobą ryzyko. Zdarzało się, że zwierzęta przewożone transportem lotniczym nie przeżywały takiej podróży. Niestety, nie wszystkie linie zezwalają na trzymanie pupili w transporterze na kolanach lub pod siedzeniem fotela w kabinie pasażerskiej, a te, które są skłonne dać takie przyzwolenie, wymagają spełnienia pewnych wymogów, jak wielkość kota lub zakup specjalnego kontenera. Według artykułu Boston Globe z 2018 roku we wszystkich liniach lotniczych w latach 2015-2017 doszło do 151 incydentów z udziałem zwierząt – 85 zgonów, 62 obrażeń i 4 zaginięć. Linie lotnicze zasłaniają się tym, jak niski jest to odsetek biorąc pod uwagę ilość zwierząt przewożonych rocznie.

Kot w nowym miejscu

Podstawowy okres aklimatyzacji kota do nowego miejsca średnio trwa od czterech do nawet ośmiu tygodni. Jest to czas, jakiego kot potrzebuje, aby dokładnie poznać dostępną przestrzeń, pozostawić na niej swoje ślady zapachowe i poczuć się w niej pewnie. Jednak, jak pokazały obserwacje, koty, które podróżują regularnie i są z tym faktem oswojone, aklimatyzują się znacznie szybciej. Zdarza się nawet, że już po kilku godzinach kot ma rozpoznany dostępny teren i zaczyna z niego swobodnie korzystać. Istotny jest również związek emocjonalny kota ze swoim właścicielem oraz zbudowane wzajemne zaufanie. Warto w tym miejscu podkreślić, że koty uczą się poprzez obserwację członków swojej grupy, dlatego spokojne podejście opiekuna do nowego miejsca i zrelaksowane zachowanie może znacząco ułatwić zwierzakowi aklimatyzację.

Podsumowanie

Tak, podróże z kotem są możliwe. Jednak nie wszystkie, nie wszędzie i nie z każdym kotem. Wiąże się to z ogromną odpowiedzialnością, przez brak której wyprawa może skończyć się dla zwierzęcia tragicznie. Od zagubienia po chorobę, a nawet śmierć. Zanim zacznie się z entuzjazmem planować wspólne podróże, trzeba zastanowić się, czy to na pewno dobry pomysł. Człowiek nie powinien stawiać swoich potrzeb bądź zachcianek ponad potrzeby swojego pupila, wręcz przeciwnie – zapewnienie zwierzęciu bezpieczeństwa i jak największego komfortu (zarówno psychicznego jak i fizycznego) powinno być priorytetem. Dla dorosłego kota wychowanego głównie w domu próba przyzwyczajenia go do podróży czy wycieczek mogłaby być zmianą zbyt drastyczną i trudną do zaakceptowania. Ciężko oczekiwać entuzjastycznej reakcji od stworzenia, którego cały świat do tej pory ograniczał się do tych kilku ścian i w miarę stałych zapachów. Tym bardziej nie można oczekiwać, że założy się kotu szelki, a on radośnie będzie w nich spacerować. Ważne jest stopniowe wprowadzanie każdej zmiany, począwszy od oswojenia futrzaka z szelkami do nauki chodzenia na smyczy. Samo to może zająć od kilku tygodni do nawet kilku miesięcy, zależnie od kota. Niecierpliwość i pośpiech może zniechęcić zwierzaka na zawsze, a to przecież zaledwie pierwszy krok niezbędny do wspólnych wyjazdów.